‘Feiten maken niet gelukkig. Ook niet ongelukkig …’ Nee, die feiten zijn het probleem niet. Wel onze interpretaties daarvan. Gelukkig maar! Dit is een mogelijke maar niet de enige mogelijke of noodzakelijke zienswijze op de betekenis van de feiten. …’ (uit Feltmann ea., 2010)
Vaak krijgen we van mensen de vraag om een advies te geven over een organisatievraagstuk of een probleem. Wat we dan opmerken is dat de realiteit waarin mensen werken of functioneren ver uit elkaar ligt met hoe zij erover nadenken. Met andere woorden er is een grote kloof tussen ‘wat het geval is’ en hun ‘ideaalbeeld’. Eenvoudig geredeneerd: een brede kloof geeft ongelukkige mensen; een smalle kloof of het verkleinen ervan, geeft gelukkige of meer tevreden mensen.
Hoe kunnen wij als organisatieadviseurs omgaan met deze kloof?
In 1996 introduceerde Edu Feltmann (instituut voor Groeps- en Organisatiepsychologie, Amsterdam) het concept van ‘denkadviseren’. Volgens hem is een goed adviesgesprek een ‘taalspel’ om mensen in hun denkwijzen en zienswijzen te ontstroeven en zelf het advies te laten bedenken. Zou het jou helpen en meer acceptatie geven als je zélf een oplossing bedenkt voor een vraagstuk/probleem dat bij jou of in je organisatie leeft
Words create Words?
Wat als we even inzoomen op het ‘taalspel’? Een bekende uitspraak: ‘Words create Worlds …’ waarom gaan we binnen organisaties dan vaak de dialoog uit de weg?! Het gesprek, de dialoog kan jezelf en medewerkers uitdagen om elkaars taal te verruimen om zo impact te hebben op hun kijk op ‘wat het geval is’ en het ‘ideaalbeeld’ om vervolgens de kloof daartussen te verkleinen. Mensen die advies vragen geven ons vaak een verbale rondleiding van hoe zij de werkelijkheid ervaren en doen dat in hun taal, volgens hun denkregels en opvattingen. Zou het helpen om mensen te verleiden om op deze taal, denkregels en opvattingen speling te creëren, kan het effect hebben op hun kijk naar de realiteit, eigen denkkracht te verhogen of hun fantasie aan te spreken? Verder denkend: Was het niet zo dat wanneer jezelf een oplossing aanreikt je ook zelf eigenaar ervan bent en hierdoor ook verantwoordelijkheid gaat nemen?
Anders kijken door andere taal
Binnen organisaties hangt vaak de taal van het management: zakelijk, afstandelijk, kort, begrijpelijk, transparant, instrumenteel, doelmatig, functioneel, … vaak zijn we hier ook aan gehecht en ervaren we dit als vanzelfsprekend. Welk gevoel geeft jou: persoonlijk, betrokken, bezielend, uitnodigend, poëtisch, bewondering, zorgzaam, ontspannen, intiem en geheimzinnig, intentioneel, toelatend, emotioneel, … zou deze taal ook ingang vinden in jouw organisatie? Wat zou het eventuele effect kunnen zijn? Zou er een andere betekenis kunnen ontstaan bij jezelf en binnen je organisatie of zou dit een andere kijk kunnen geven op de verandering waar jullie samen door moeten?
Feltmann kijkt naar de taal van het management als ‘goed knikkeren’, daartegenover staat voor hem de taal van het minnen ‘het grassprietje’. Vaak is goed knikkeren binnen organisaties belangrijker dan het vanuit verwondering kijken naar een grassprietje. Wanneer keek jij voor het laatst vanuit verwondering naar een sprietje gras? Toch zijn wij ervan overtuigd dat het zoeken naar een balans tussen het spelen met knikkers en het kijken naar grassprietjes een merkelijk verschil kan maken bij organisatievraagstukken of gewoon een probleem. Want: ‘Waar aandacht heerst, zijn regels overbodig’.Wil jij onderzoeken of een ‘denkadviseur’ jou zou kunnen helpen met jouw organisatievraagstuk of probleem? Laat ons dan samen vanuit verwondering en onvoorwaardelijkheid het gassprietje onderzoeken en neem met ons contact.
[Deze blog is geinspeerd op een ontmoeting met Edu Feltmann op 14 juni 2017 te Amsterdam en het boek: Feltmann, E; Lubbers, B; Metsemakers, M. & Dijkgraaf, G (2010) Denkadviseren. Over de relatie tussen de taal, het denken en de problemen van mensen in organisaties. Mediawerf: Amsterdam.]
Recent Comments